Follow The Money

Oekraïne krijgt leningen van de Europese Unie. Kan het land die ooit terugbetalen? Peter Teffer zocht het uit en licht zijn bevindingen toe. Dat het land steun nodig heeft, is duidelijk: niet alleen militair, maar ook financieel. Krijn Schramade wilde weten hoe de economie van Oekraïne ervoor staat en reisde een paar maanden geleden vanuit Polen naar Kyiv, en verder. Hij vertelt in deze aflevering over zijn ervaringen.

Het meest invloedrijke klimaatadviesbureau ter wereld, Southpole, verkocht jarenlang grotendeels fictief gebleken uitstootrechten aan honderden bedrijven waaronder Volkswagen, Greenchoice en Gucci. En ze verdienden er ook meer geld aan dan gemeld.

Er moeten snel meer huizen gebouwd worden is het bericht dat we horen uit Den Haag. Op welke plekken kan je dat het beste doen? Als je rekening houdt met klimaatverandering, blijken heel wat bouwlocaties minder aantrekkelijk dan gedacht. Het datateam van FTM werkte samen met de VU en keek met de ‘Ruimtescanner’ wat de opties zijn als je rekening houdt met aspecten als slappe bodem, geluidshinder en wel of niet bouwen in de stad.

Jan Daalder wist eigenlijk weinig over steenwol behalve dat het huizen en gebouwen isoleert. Na uitgebreid onderzoek in documenten maar ook ter plaatse in Limburg weet hij nu dat fabrikant Rockwool een vergunning kreeg van de provincie om meer stikstof uit te stoten dan concurrenten. Waarom? Dat hoor je in deze aflevering.

Nikki Brands en Daniël van Kessel reisden naar Bonaire voor een artikel over een groot bouwproject. Eenmaal ter plekke kregen zij tips over andere misstanden: zoveel, dat ze nog steeds niet zijn toegekomen aan hun oorspronkelijke plan. Ondertussen is door hun onthulling een bestuurder geschorst (geweest) en wil het Openbaar Ministerie documenten zien van de lokale overheid.

In deze aflevering vertelt auteur Roel Janssen over zijn zoektocht naar markante figuren uit de Nederlandse financiële geschiedenis. Hij trekt een lijn vanaf de VOC tot aan de Zuidas en laat ons werkelijke gezicht zien. We zijn geen koopman of dominee, we zijn het allebei.

Het mooie van onderzoek doen is dat je soms zaken tegenkomt waar je niet naar op zoek was. In deze aflevering vertellen Dorine Booij en Annebelle de Bruijn daarover. Zij ontdekten dat Chinese promovendi in ons land niet altijd even goed behandeld worden. Deze onderzoekers krijgen een beurs vanuit China en universiteiten hier profiteren daarvan.

Rosanne Kropman en Margot Smolenaars liepen drie maanden mee met de kinderrechter. Zij volgden zaken die normaal gesproken niet toegankelijk zijn voor journalisten. Daar kregen ze een beeld van het laatste puzzelstuk in hun dossier Jeugdzorg in het rood. In deze aflevering vertellen ze over hun nieuwe inzichten.

Luuk van der Sterren en Darko Lagunas deden onderzoek naar de zeldzame mineralen die nodig zijn voor de bouw van windmolens. Europa wil in de delving van deze grondstoffen voor windmolens graag zelfvoorzienend zijn. Maar dat is niet zo eenvoudig, want de bewerking van zeldzame mineralen laat afval achter waar omwonenden van mijnen niet op zitten te wachten. Hoe kan het dat er aan deze groene energie zo’n smerig randje zit?

Deze week is de parlementaire enquête naar de winning van Gronings aardgas hervat: vandaar dat Follow the Money de week opende met een hoofdstuk uit het aankomende boek van Sam Gerrits: ‘De Aarde en het gas’. Sam Gerrits vertelt over mijnschade door de eeuwen heen en laat zien dat de ontkenning daarvan niets nieuws is en niet alleen in Nederland speelt. Birte Schohaus licht toe hoe dit verhaal aansluit op het dossier de Shell Papers. Tot slot gaat het ook nog over lavasnuiven.

Judith Spanjers heeft zich weer eens vastgebeten in een onderwerp. Ze bekeek 300 jaarrekeningen van gezinshuizen om te doorgronden hoe het verdienmodel van die branche eruit ziet. Gaandeweg ontdekte ze dat het toezicht deels gedaan wordt door de sector zelf. Bij gebrek aan beter. Gaat dat wel goed?

Witwassen is momenteel te aantrekkelijk in Nederland. Betrokkenen zijn het erover eens dat er iets moet gebeuren: de bestrijding ervan kost teveel en levert te weinig op. De banken willen samenwerken, maar stuiten op privacy-problemen. Henk Willem Smits legt uit hoe we verstrikt zitten, en Jan Hein Strop laat zien dat het altijd nog erger kan: namelijk in de advocatuur.

Follow the Money leidt het internationale journalistieke onderzoek ‘the China Science Investigation’. Zo achterhaalden we dat Europese wetenschappers, via hun samenwerking met Chinese onderzoekers, kennis delen met het Chinese leger. Mira Sys en Siem Eikelenboom vertellen hoe zij te werk gingen.

Tot aan de inval in Oekraïne hielpen Nederlandse bedrijven met de ontwikkeling van het Arctisch gebied. Het is de nieuwe energieprovincie van de Russen. De Nederlandse 'polaire strategie' wordt enigszins weggemoffeld, maar is van groot belang.

De herinrichting van de Noordzee neemt een vlucht. Dat komt door de uitbreiding van windmolenparken en aanleg van kabels. Ties Gijzel bracht alle partijen in kaart. Economie lijkt vooralsnog belangrijker dan veiligheid. Is Nederland voorbereid op sabotage? Liever zelf het artikel lezen? ➪ https://www.ftm.nl/artikelen/podcast-beveiliging-noordzee

Het boek ‘De Blauwe Fabel’ over de KLM blijkt actueler dan ooit, nu hordes mensen meemaken wat er mis is op Schiphol en bij KLM. Ties Joosten laat zien dat wij de vliegmaatschappij al vanaf de oprichting steunen. Het bedrijf belooft keer op keer beterschap. Waar komt die blinde liefde voor het bedrijf vandaan? Het begon meer dan 100 jaar geleden met één man met een passie.

Eveline Rethmeier reisde door Europa om de fertiliteitsindustrie in kaart te brengen. Wat hebben mensen er allemaal voor over om kinderen te krijgen en wie verdienen daaraan? Pijnlijk actueel is haar update van het deel over een grote draagmoederkliniek in Oekraïne. Daar worden de baby’s nu noodgedwongen verzorgd in een schuilkelder. Artikelen van Eveline Rethmeier: https://www.ftm.nl/auteur/eveline-rethmeier

FTM zoekt inmiddels samen met tachtig Europese journalisten naar bezit van rijke Russen. Nikki Brands en Dimitri Tokmetzis vertellen over deze samenwerking, de software waarmee dat gebeurt en over de villa’s, vliegtuigen en boten die boven komen drijven. Zij hebben hun informatie beter op een rij dan de regering.

Hoe breng je het bezit van oligarchen in kaart? En wat gebeurt er nou eigenlijk als iemand op een sanctielijst staat? Henk Willem Smits vertelt over zijn zoektocht naar rijke Russen die het Kremlin financieel steunen. Die rijkdom verkregen zij onder meer dankzij advocaten op de Zuidas die gunstige juridische constructies bedenken. Zijn die advocaten al gestopt met zakendoen met Rusland? Jan-Hein Strop weet het antwoord: niet allemaal… https://www.ftm.nl/auteur/henk-willem-smits https://www.ftm.nl/auteur/jan-hein-strop

Dennis L’Ami doet onderzoek naar de financiering van politieke partijen en ontdekte al meerdere keren schimmige of op z’n minst ondoorzichtige constructies. Lokale partijen had hij nog niet in het vizier, maar daar komt verandering in. Gaan we de kant op van de VS waar degenen met het meeste geld winnen? Liever zelf het artikel lezen? ➪ bit.ly/366Xowe