Kees De Kort | Bnr

Maakkant Aan de maakkant van de economie zijn dan weer betere vooruitzichten op te merken. Dat is ook een gevolg van de lockdowns en bewegingsbeperkingen. 'Er is geld zat, want een heleboel mensen hebben geld en kunnen het niet uitgeven aan bijvoorbeeld vakantie enzovoort. Dus alles wat online besteld kon worden, heeft gouden tijden meegemaakt. Dat heeft natuurlijk ook weer een invloed gehad op het denken bij mensen aan de maakkant van de economie.' Enkele kanttekeningen worden wel gemaakt over schakels in de productieketens waar pijnpunten ontstaan. Luister terug | Kees de Kort | 'Januari verloren, februari verloren'Italië In Italië legt de regering dan weer slechte cijfers voor. 'Het virus is er, dus het is het beleid van de Italiaanse regering dat leidt tot de slechte cijfers. De Italiaanse economie is in 2020 met 9 procent gekrompen. Ondanks dat heeft regering ook begrotingstekort van 9 procent, dus ze hebben er veel geld in gepompt en toch is de economie gekrompen. Geeft alleen maar aan hoe extreem sl

Het beleid naar aanleiding van corona heeft geleid naar de economische problemen die nu zijn ontstaan. En nu is beleid en geleend geld nodig om die problemen weer op te lossen. 'Met schulden op zich is niet zoveel mis. Als je daarmee de productie- en verdiencapaciteit van een land verbetert, ga dan je gang. Dat is in principe altijd goed. Op lange termijn heb je daar veel voordeel van. Als je schulden aangaat om op korte termijn de consumptie te onderhouden, dan wordt het verhaal natuurlijk heel anders. Dan krijg je het verhaal van rente- en aflossingsbetalingen.' Luister terug | Biden geeft economie boost Bidens steunpakket Het enorme steunpakket van Amerikaans president Joe Biden is goedgekeurd door het Huis van Afgevaardigden. 'Het is totaal en volkomen onnodig. Het steunprogramma van november-december begint nu pas zijn uitwerking te krijgen. Inkomens in de VS zijn in januari hard gestegen. Iedereen heeft geld gekregen, maar de inkomens stijgen hard en de besteding is achtergebleven. Als je geld krijgt,

En de dienstenkant van de economie is sowieso al slecht, zegt De Kort, dus dat belooft niet heel veel goeds voor de groei in het eerste kwartaal. 'Daar kunnen we wel een ruim minnetje voor noteren, dat kan haast niet anders. Veel winkels zijn dicht, maar gelukkig voor dat soort bedrijven kunnen ze ook via online hun producten verkopen; dat die verkopen geëxplodeerd zijn is logisch, maar een beetje een winkelstraat, daar is het een vrij trieste bedoening.' Luister terug | Recordkrimp economie over 2020 En dan is er nog altijd het Amerikaanse steunprogramma, dat steeds meer discussie losmaakt nu meer bekend wordt over wie wat krijgt. Nu blijkt dat je als ambtenaar in Florida 10.000 dollar krijgt, terwijl de vraag is of zo wel de mensen worden geholpen die het nodig hebben. 'Iedereen weet dat de Democraten in beide Huizen een meerderheid hebben. Inmiddels is duidelijk dat er grootschalig met geld gesmeten wordt naar organisaties die dat totaal niet nodig hebben.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geef

'En al die jaren zijn ze bezig met andere dingen, met de aandacht afleiden van wat ze eigenlijk zouden moeten doen. En dat afleiden doen ze door groene leningen, steunmaatregelen, klimaatpolitiek. Intussen komt Duitsland met de eerste verwachtingen voor 2020 en zie, het valt mee, het gaat iets minder slecht dan ze dachten, het consumentenvertrouwen is iets minder slecht dan wat gevreesd werd. Maar dat is geen reden tot optimisme: 'het vingerhoedje is pas half vol'. In Nederland lopen de uitstaande belastingschulden van het bedrijfsleven op tot 17 miljard euro en werkt demissionair staatssecretaris van Financiën Hans Vijlbrief aan een plan om 250.000 bedrijven te behoeden voor faillissement na de coronacrisis - kwijtgescholden gaat het niet worden, dus die vooruitzichten blijven somber. En in het Verenigd Koninkrijk, waar de steun opgelopen is tot 15 procent van het GDP begint men zich nu ook af te vragen: hoe lang gaan we door met steunen? See omnystudio.com/listener for privacy information.

De economie, bedrijven en consumenten hebben die hulp namelijk niet nodig, die zitten niet te wachten op gratis geld. Dat is alleen relevant voor, jawel, de financiële markten. Zowel Powell, als Lagarde, als Suziki - en vrijwel alle centrale bankiers maken die denkfout - halen twee zaken door elkaar: de economie en de financiële markten. Powell praat wel over de economie, maar eigenlijk heeft hij het over de financiële markten. Die wil hij tot iedere prijs tevreden houden. Waar komt dat toch vandaan? Tijd voor een rondje old school, we gaan terug naar 2004/2005. Ook toen was er een kredietexplosie, dat ging 4 á 5 jaar goed en toen implodeerden de banken van de een op de andere dag. Van euforie naar implosie. Wie daarvoor verantwoordelijk was? De centrale bankiers natuurlijk. 'Hun taak is het onder controle houden van het financiële stelsel. Als dat implodeert, is dat een grotesk falen van de centrale banken.' Dat verhaal wordt natuurlijk niet verteld, dat is onder het kleed geveegd. Het bankenstelsel imp

De lange rente was extreem laag doordat de ECB almaar obligaties opkocht, en die loopt nu een beetje op. En dat kan het economisch herstel in de weg staan. Waar zit de pijn? Volgens De Kort heeft de ECB nooit een fundamenteel onderscheid gemaakt tussen particulieren en bedrijven enerzijds en aan de andere kant speculanten. Fout met de hoofdletter F. Want bedrijven en particulieren denken in termen van toekomstverwachtingen, voor hen is in principe de prijs van geld niet belangrijk. Voor een speculant is dat het dat wél: want hoe goedkoper het geld, hoe meer je kunt lenen om meer te speculeren. Hoe reageert de ECB op die oplopende rente? 'Extend and pretend, delay and pray', zegt De Kort. De ECB schuift de problemen voor zich uit. Waar iedereen leert en op zijn schreden terugkeert, zijn verlies neemt, daar schuift de ECB dit proces voor zich uit. Daarmee doet de ECB precies het omgekeerd van wat zijn taak is: pijn vermijden. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Want zo geweldig doet de Amerikaanse economie het niet. 'Ik kan het niet zo goed verklaren, er zijn nog steeds 10 miljoen banen minder dan vorig jaar en ook veel andere cijfers zijn niet op pre-coronaniveau.' Het enthousiasme heeft vast betrekking op het derde grote steunpakket van de Amerikaanse overheid ter waarde van 1900.000 miljard dollar. 'Dat gaat op korte termijn wel een positief effect hebben.' Want niet alleen de door corona getroffenen krijgen geld, iedereen krijgt geld! 'Ook als je niet geraakt bent door corona, als je in de zorg werkt of het onderwijs, uitkeringen worden verhoogd en verlengd, pensioenplannen worden goedgekeurd, alles en iedereen krijgt geld.' Is dat weggegooid geld? 'Als steunmaatregelen en gratis geld een bijdrage leveren aan economische groei, dan zou Japan het het beste doen in de wereld. Als dat recept zou helpen - gratis erin stampen - dan zou Japan met afstand de best draaiende economie ter wereld hebben. Maar we weten dat Japan met afstand de slechtst draaiende economie

De Fed heeft wat dat betreft een dubbel mandaat, zegt De Kort: economische groei én inflatie en de arbeidsmarktsituatie wordt gezien als belangrijke indicator voor het eerste. Met de detailhandelsverkopen van januari zit het opvallend genoeg wel snor, maar ook dat is wel te verklaren. 'Het is opmerkelijk, want november en december waren nog erg verdrietig. Maar dat heeft alles te maken met het steunpatroon.' Luister terug | Kees de Kort | Modderen in de bodemloze put Het laatste steunprogramma werd begin december aangenomen en dat geld komt dan in de weken daarna vrij. En dat is dan weer een reden om te gaan consumeren. 'Maar dat herstel is dus voor een groot gedeelte gefinancierd door steunmaatregelen vanuit de Amerikaanse overheid. En het is niet helemaal toevallig dat er nog steeds discussie is in de regering-Biden over een volgend steunprogramma. En ik waag te betwijfelen of de Amerikaanse economie zonder die steun kan.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn

'Om aan te geven hoeveel dat is, de totale wereldeconomie is ongeveer 95.000 miljard dollar, de uitstaande schuld is met meer dan een kwart gestegen en is nu opgelopen naar 280.000 miljard dollar. Dat is meer dan driemaal het totale GDP. Hoe moet dat verder?' Volgens De Kort doet Nederland het weliswaar relatief goed in wat hij noemt een ontzagwekkende oceaan van schulden, maar is ons land geen eiland. 'Al die landen en banken zijn met elkaar verbonden en als er op een plaats problemen gaan ontstaan, dan krijg je netwerkeffecten die zich door de hele wereldeconomie heen verschuiven.' 'Schuld is niet negatief, zolang je iets met dat geld doet. Maar er is het afgelopen jaar vooral geld geleend om te besteden. Daarmee hou je het economische schip wel drijvend, maar de verdiencapaciteit van economieën en bedrijven wordt niet groter.' 'Hoe gaan we dit terugbrengen naar proporties die hanteerbaar zijn? Dan moet de rente omhoog, alles wat je dan gaat doen heeft onprettige gevolgen. Ga je door, dan zijn de consequ

Dat is om verschillende redenen een moeilijk verhaal, zegt De Kort. Want niet alleen worden auto's gemaakt, verzekerd en onderhouden - kortom, niet alleen hangen er andere economische takken van sport aan, het is ook nog eens de maakkant van de economie. En dat was nou juist de kant die, in tegenstelling tot de dienstenklant, het nog relatief goed deed. Opnieuw wordt duidelijk hoe schadelijkheid die bewegingsbeperkingen zijn voor de economieën van de grote Europese landen. 'Januari is verloren, februari is verloren, dat zijn twee hele dikke minnen.' Ook minnen down under. Asutralie was tot voro kort een lucky country, maar nu is het een land van bad luck, geteisterd door centrale bankiers van de Royal Bank of Australia die zeggen dat ze de rente tot 2024 extreem laag gaan houden. En dat is synoniem voor: sparen heeft geen zin, pensioenproblemen, ongelijkheid, een economie die bevriest. 'Bedankt jongens.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de f

De problemen worden intussen alleen nog maar groter. 'De arbeidsmarktcijfers vallen erg mee - Wopke, bedankt! - maar het uitstel van huurbetalingen, belastingbetalingen en rente- en aflossingsbetalingen maakt de last waar ondernemers per maand mee opgezadeld worden hoger. Dat leidt tot faillissementen én tot vertraging van het herstel: je hebt opeens een heel zware rugzak die je mee moet zeulen als de zaak weer wat beter gaat.' Luister terug | Recordkrimp economie over 2020 En daar is vooralsnog geen enkele sprake van, zegt De Kort. Maar gelukkig: er is nog altijd Tsjechië, waar de centrale bank een spiertje licht uitstraalt en nota bene zelf nadenkt! En dat binnen de duistere wereld der centrale banken - een 'gitzwart universum waar domheid heerst'. 'Tsjechië overweegt nu de rente te verhogen. Die is er ook wel krankzinnig laag en het gaat economisch iets beter. Het land laat nu zien dat het ook anders kan en dat is serieus goed nieuws. Het bestáát en dat geeft de burger moed.' Over Kees de Kort Econoo

Italië kenmerkt zich door verdeeldheid: van boven naar beneden en van links naar rechts. En vroeg of laat komt die verdeeldheid weer naar de oppervlakte. Het te verwachten geld werkt wellicht vertragend op dit proces, denkt De Kort, maar de vooruitzichten zijn somber. 'Draghi is een grote naam, het idee is dat 'ie het goed gedaan heeft. In Italië heeft hij het blijkbaar goed gedaan, en ook in de internationale gemeenschap is hij één van de mysterieuze helden.' Een andere nieuwe held is de nieuwe voorzitter van de Wereldhandelsorganisatie WTO, de Nigeriaanse Ngozi Okonjo. Hoe zal zij varen? 'Internationale organisaties proberen te bewerkstelligen dat mensen en landen gaan samenwerken. De grondgedachte is: hoe meer samenwerking, hoe beter. Internationaal samenwerking heeft lang de politieke agenda beheerst en heeft veel voor elkaar gekregen, maar de laatste jaren zit de klad erin.' Steeds meer landen werken liever over bilaterale sporen. Wat ook een rol speelt in of internationale samenwerking succesvol is:

China zegt zelf dat de economie in 2020 met zo'n 2 procent gegroeid is. De Kort gelooft daar niks van. De cijfers over 2020 werden gepresenteerd nadat die over 2019 wat naar beneden waren bijgesteld, zodat het wat makkelijk was om een plus te laten zien. Daarnaast was de kredietverlening van de banken 17 procent hoger dan in 2019. 'Dan weet je ook wel, inclusief begrotingstekorten, dat die economie overspoeld is met geld.'Inflatie Komt nog bij dat China zegt dat er geen inflatie is. Dat past niet bij een economie waarmee het weer wat beter gaat en waar de prijzen dalen. Dat de prijzen dalen wil niet meteen zeggen dat het slecht gaat, maar het is wel een indicatie dat het aan de vraagkant van de economie niet zo hard gaat. Het herstel is aan de maakkant. Nieuwjaar En ook in China is corona voorlopig nog niet onder controle. Vandaag begint het Chinese Nieuwjaar. Dat duurt twee weken en gaat gewoonlijk gepaard met een enorme volksverhuizing. De autoriteiten hebben erop aangedrongen om thuis te blijven, en volg

Het is alsof de fundering van het huis wegrot en je zonnepanelen op het dak zet. Het kan geen kwaad, maar het verandert niets aan de structurele problemen. Meer geld verzacht alleen maar de pijn, maar zorgt niet voor verbetering. Duitsland verlengt nu de lockdown. De min bij de Oosterburen gaat dus groter worden, het herstelverhaal wordt volgens De Kort ook moeizamer en gaat langer duren. Van uitstel komt geen afstel, op een dag komt de rekening. 'De vraag is nu wat de Duitse Wopke Hoekstra gaat doen. Als die gaat compenseren, dan kan de schade beperkt blijven, maar het economisch herstel gaat langer duren, er gaat meer kapot, en het vertraagt ook weer het natuurlijke herstel van de economie. Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Kort is somber over de Amerikaanse vooruitzichten: 43 miljoen Amerikanen krijgen voedselbonnen, het enthousiasme van het MKB ten tijde van Trump is weggezakt: 'Dat zijn indicaties dat het herstel zo'n vaart niet loopt'. Evenmin ziet de macro-econoom enige reden dat de Japanners de slingers gaan ophangen. Dat zal zelfs nog wel even duren: combineer een beperkt coronaprobleem met wanbeleid en een tegenvallende wereldeconomie en je krijgt dalende bestedingen, dalende lonen en een dalende bouw. Ook de Japanse inkoopmanagers laten het hoofd mismoedig hangen en geven slechte laatste cijfers. 'De Japanse economie is niet aan het herstellen.' Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Kort sombert verder over de economie in 2021: 'De eerste maanden zijn verloren in termen van groei, 2020 was min zeven, 2021 gaat, als alles meezit, ik herhaal: als alles meezit, plus vier procent worden. De krimp wordt niet in 2021 goed gemaakt, dat wordt 2022'. In haar prognoses zegt Lagarde dat zaken als Vergroening en Digitalisering de motoren zullen zijn van de economische groei. Onzin, denkt De Kort. Niet alleen hebben die zaken niets te maken met de motor achter de groei, centrale bankiers begeven zich op het gladde ijs van de 'mission creep'. 'Ze gaan zich bemoeien met allerlei andere dingen. Groen en Digitalisering, daar moeten centrale bankiers zich niet mee bemoeien, die moeten zich bezig houden met rente en inflatie'. Als altijd wijst De Kort op de desastreuze effecten van beleidsmatige keuzes als bewegingsbeperkingen: zelfs in productieland Duitsland zie je dat de cijfers aan de maakkant gaan tegenvallen, de groei begint eruit te lopen. En datzelfde geldt voor het Verenigd Koninkrijk dat ni

De arbeidscijfers van de maanden ervoor zijn zelfs nog verder naar beneden bijgesteld. Absoluut geen positief nieuws, volgens De Kort. 'Er is maar één conclusie mogelijk: de arbeidsmarkt herstelt niét! En niet een klein beetje niet, maar helemaal niet. Dat terwijl er 10 miljoen mensen minder werk hebben dan in pré-corona.' Voor De Kort is het dan ook duidelijk dat het herstel van de VS moeizaam verloopt. 'Dan zou je wel zeggen dat het beter zou gaan met de arbeidsmarkt.'Schulden Ook bij het consumentenkrediet ziet De Kort dat het 'niet goed gaat', maar daar heeft hij wel begrip voor. 'Die moet je altijd in twee poten verdelen. Creditcards en overheidsleningen. De creditcardschuld daalt behoorlijk. Dat komt onder andere door het geld dat de Amerikanen hebben gekregen van de overheid en waarmee ze de creditcardschuld kunnen aflossen. Daar tegenover staat dat de studieschulden en de autoleningen die gegarandeerd worden door de overheid een behoorlijke plus laten zien. Opgeteld is dat verhaal van lenen, lenen, l

Luister terug | Nieuwbouw woningen loopt volgend jaar verder terug Om aan te geven hoe erg het over de hele linie gesteld is: in Spanje is het toerisme in 2020 bijna 80 procent gedaald ten opzichte van een jaar eerder. 'En toerisme is belangrijk voor Spanje, dus dan snap je wel dat dat verschrikkelijke sporen door de Spaanse, maar ook de Franse en Italiaanse economie trekt. Als er maar perspectief is, dan is dat al belangrijk voor ondernemers. Maar ik denk niet dat er een land is waar de beperkingen binnnen afzienbare tijd weer worden opgeheven. Dat maakt het allemaal nog erger.' Lees ook | Kees de Kort | Italië kan niet veranderen Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als een regering valt, worden er verkiezingen uitgeschreven. Maar niet in Italië, daar heeft de president een truc-speciale bedacht: Draghi afstoffen als formateur om met precies hetzelfde parlement een regering te vormen. De Kort heeft daar geen enkel vertrouwen in. 'Draghi heeft een enorme reputatie: in 2012 redde hij de eurozone. Maar zijn echte claim to fame kwam toen 'ie afgelopen jaar steeds meer de rente is gaan verlagen om het economisch herstel op gang te brengen. De financiële markten hebben er vertrouwen in, maar het probleem in Italië is van een heel andere orde. De wereld verandert, technologie, productenpakketten en omgangsvormen veranderen, er komen nieuwe landen bij, landen worden economische sterker of juist zwakker. Daar moet je als samenleving op anticiperen, er moeten ook dingen veranderen en afgebroken.' 'En met name dat hervormingsproces staat al een jaar of 15 à 20 stil, ze hebben zich niet kunnen aanpassen aan een veranderende wereld. Draghi gaat dat niet voor elkaar krijgen. Ze kond

'Als mensen vertrouwen hebben in de toekomst, zetten ze makkelijker en meer kinderen op de wereld', zegt De Kort. Het is nog maar een paar jaar geleden dat China de Een-kind-politiek versoepelde, maar toch bleven de geboortecijfers sindsdien dalen. Een indicatie dat het niet goed gaat dus. De voorlopige geboortecijfers over 2020 noemt De Kort ook 'vrij dramatisch', het is een indicatie dat ondanks alle juichverhalen de opgetelde realiteit er heel anders uitziet. Over Kees de Kort Econoom Kees de Kort geeft elke dag net na 12:00 uur zijn (eigen) kijk op de financieel-economische wereld. Luister live in BNR Zakendoen of wanneer je wilt via bnr.nl/keesdekort, Apple Podcast en Spotify. See omnystudio.com/listener for privacy information.