Aç?k Bilim Podcast

Açık Bilim Power FM'in düzenlediği 1. Power Podcast Festivali'nin konuğuydu! 8 Aralık 2018'de Türkiye'de bir ilki gerçekleştirilen fevkalade etkinlikte hem Açık Bilim'i anlattık, hem de sonunda ufak bir münazara gerçekleştirdik... Ekipten Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve Kübra Karacan'ın katıldıkları festivale gelemeyenler için orada konuşulanları sizlere aktarıyoruz.

Sesli Öyküler serimizin birinci sezonunu, Brian Aldiss‘ın unutulmaz öyküsü Yazlık Süper Oyuncaklar (Supertoys Last All Summer Long) ile noktalıyoruz. Usta yazarın 1968’de kaleme aldığı öykü, 2001 yılında Steven Spielberg tarafından Artificial Intelligence: AI (Yapay Zeka) ismiyle sinemaya da uyarlanmış ve büyük beğeni toplamıştı. Kalabalık ve distopik bir gelecekte, ailelerin çocuk sahibi olması özel izne bağlanmıştır ve çocuk özlemi çekenler için son teknoloji ürünü sentetik çocuk robotlar geliştirilmiştir. David de bu sentetik çocuklardan biridir. Ancak Swinton ailesi, aylık çocuk piyangosunu kazanıp da çocuk yapma hakkı elde edince David kendini boşluğa düşmüş hissedecektir. Yazlık Süper Oyuncaklar, bir çocuk robotun gözünden insanlığın geleceğine dokunaklı bir pencere aralıyor. Gelecek sezonlarda görüşmek dileğiyle, iyi dinlemeler… Çeviri: Sinan İpek Seslendirenler: Varlık Ergen, Eflatun, Meleksu ve Ulaş Ali

Haberler: Görünüşe göre hâlâ ders almıyoruz ve 2018 yılı gezegenimiz için kötü geçti. Raporlar, fosil yakıtlara bağlı karbondioksit emisyonunun 2018 yılında %2,7 arttığını ortaya koydu. https://www.sciencenews.org/article/global-carbon-dioxide-emissions-will-hit-record-high-2018?tgt=nr Rahim organının bebek gelişimi dışında bir de hafızayla ilişkili olduğu anlaşıldı. Endokrinoloji dergisinde yayımlanan araştırma, rahimleri çıkarılan farelerin hafıza problemleri yaşadığını ortaya koyuyor. https://www.sciencenews.org/article/uterus-may-play-role-memory Sıtmayı önleyen ilaçta sona yaklaşılmış olabilir. Sıtma semptomlarını engellemek yerine parazit yerleşimini engelleyen kimyasal, paraziti ömür çevriminin erken döneminde hedefleyerek sorunu kökünden çözmeyi amaçlıyor. https://www.sciencedaily.com/releases/2018/12/181206141227.htm “Cihaz ısınması” problem olmaktan çıkabilir. Purdue üniversitesinden araştırmacılar yüksek sıcaklıklarda kayıpsız elektrik iletimini mümkün kulan bir organik plastik keşfettiler

Yeryüzündeki yaşamın ilk öncüleri, iki temel problemi çözmek zorundaydılar: Hayatta kalmak ve üremek. Çevresel değişimlere adapte olup başarılı bir şekilde hayatta kalan türler, bulundukları çevrede kendilerine hayatta kalma avantajı sağlayan şeyleri gelecek nesillere aktarmak zorundaydı. Bu noktada da üremek, neslin devamlılığı için hayatta kalmayı tamamlayıcı bir unsur olarak, evrimsel sürecin temel gereksinimlerinden birisi haline gelmiştir. Bu yayınımızda, cinsiyetlerin evrimsel süreçte ortaya çıkış serüveni ve insanda embriyolojik süreçte cinsiyetlerin nasıl belirlendiği üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler….

#MuhabbetTeorisi 134.Bölümünde Dr. Çağrı Yalgın'ı konuk ettik. Yeni çıkan kitabı "Onlar Finli Değil Fin!" üzerine şunları konuştuk. Finlerle Türkler akraba mı? Peremeç çiğ börek mi? Tüm tarihler programımızda! Keyifli Dinlemeler..

Sesli Öyküler serimizin 19. bölümünde, Uygulama Sen adlı öyküsüyle üretken yazarlarımızdan Aşkın Güngör var. Bilimkurgu Kulübü Kısa 195Öykü Yarışması’nda üçüncülük elde eden öykü, bir cep telefonu uygulamasının yol açtığı felaketi anlatıyor. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Haberler: Fotosentezde rol alan D1 ve D2 proteinleri üzerinde çalışan araştırmacılara göre fotosentez 3.5 milyar yıl önce başladı. Yani oksijen daha önce düşünülenden 1 milyar yıl önce sahneye çıkmış.  Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181127131552.htm Danimarkalı araştırmacılar dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu riskini artıran geni buldular. Genetik faktörlerin %75 risk yarattığı bozukluk için önemli bir bulgu. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181128115024.htm Farelerin hipokampüsündeki konum hücrelerine bakılarak nereye gidebileceği önceden tespit edilebildi. Konum hücrelerinin keşfi 2014’te araştırmacılarına Nobel Tıp Ödülü kazandırmıştı.Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181128114932.htm Bugüne kadar bilinenlerden çok farklı bir şekilde gelişen süpernova patlaması gözlendi. Hawai Üniversiteli araştırmacılara göre süpernova fenomeni düşündüğümüzden daha gizemli olabilir. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/1811

Bilimfili Podcastin 9. bölümünde tekrar karşınızdayız. Birçok insan gençliğinden itibaren süt sindirebilme becerisini kaybeder. Ancak, milyonlarca yıl önce sığırların evcilleştirilmesinin ardından, Avrupa ve Afrika’daki çeşitli insan toplulukları; sütü, yetişkinliklerinde de sindirmeye devam etmelerine sebep olan mutasyonlara maruz kalmışlardı. Genetik çalışmalar; bu mutasyonlar arasında çok güçlü seçilimler gerçekleştiğini, böylelikle de bu mutasyonların tamamen faydalı hale gelebildiklerini de ortaya koyuyor. Biz de bu bölümde, kavramsal düzeyde çok sık kavrayış yanılgılarının bulunduğu mutasyon konusunu; mutasyonun biyolojik bir kavram olarak ne anlama geldiği, genetik bilimine dahil olduğu tarihsel süreci, mutasyon türleri ve mutasyonların evrimsel sürece katkısı gibi başlıklar etrafında ele aldık. Yeni sezonda bazı değişiklikler de yaptık. Okurlarımızın ve izleyicilerimizin isteği üzerine artık yayınlarımızda bazı kitap tavsiyelerine de yer vereceğiz. Bu bölümde Domingo Yayınevi'nden çıkan "Güzel dedi

“Livecorp Yaşam Enstitüsü. Sizi ölümsüz kılar.“ Sesli Öyküler serimizin 18. bölümünde, Ölümsüzlük Çekilişi adlı öyküsüyle Morpheus var. Öteden beri zenginlere ölümsüzlük hizmeti veren LiveCorp şirketi, hükümetten aldığı onayın ardından piyasasını genişletmek adına hizmetlerini sıradan insanlara da açma yoluna gitmiştir. Şirketin müşterilerinden biri de hayatının son demlerini yaşayan Bayan Sally olacaktır. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen28

Haberler: MIT Mühendisleri hiçbir hareketli parçası olmayan uçak üretmeyi başardı. Küçük ve hafif uçak takatini iyonik rüzgârdan alıyor. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181123135137.htm Polonya’da yeni bir disinodont, yani memeli benzeri sürüngen bir canlıya ait fosiller keşfedildi. Lisowicia bojani adı verilen türün özelliği devasa boyutlarda olması.Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/11/181123134400.htm  Hollandalı biyoteknoloji şirketi Diagnoptics, sadece cilde ışık tutarak erken diyabet ve kalp hastalıkları tanısı koymaya yarayan bir teknik geliştirdi. Kaynak: https://www.newscientist.com/article/2186297-diabetes-can-be-diagnosed-by-simply-shining-a-light-on-your-skin/ Hindistan 2023’te Venüs yörüngesine yerleştirmeyi düşündüğü uydu için uluslararası bilim insanlarına çağrıda bulundu. Açıklanan plana göre uyduyla birlikte atmosferde salınarak ölçüm yapacak bir de balon gönderilecek. Kaynak: https://www.sciencemag.org/news/2018/11/india-seeks-collaborators-miss

Bugün Dome İstanbul'da gerçekleşen Muhabbet Teorisi canlı yayınında Mars InSight görevi ve Zakkumcu Doktor üzerine konuşuldu. Keyifli Dinlemeler...

Haberler: Evrimsel Hayat Ağacına Yeni Bir Dal ekleniyor. Hemimastigotlar üzerinde çalışan bilim insanları canlının mevcut hiçbir aleme benzemediği sonucuna ulaştılar. Kaynak: https://futurism.com/artificial-intel... Kilogram, amper, kelvin ve mol yeniden tanımlandı. Fransa’nın Versay kentinde gerçekleştirilen konferansta SI birimleri fiziksel sabitlere bağlandı. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases... NASA’lı araştırmacılar Oumuamua’nın boyutuna göre fazla parlak olduğu sonucuna ulaştı. Güneş sistemimiz dışından gelen cismin kuyruklu yıldızlardan 10 kat daha fazla yansıtıcı olduğu düşünülüyor. Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases... İspanyol araştırmacılar fotosentetik bir bakteriyi manipüle ederek dışkıdan enerji elde etmenin yolunu buldu. Zayıf elektrik akımıyla uyarılan bakteriler, dışkıdaki hidrojeni ayırarak enerji açığa çıkarıyor. Kaynak: https://futurism.com/the-byte/purple-... Grönland buzunun 930 metre altında 35 kilometrelik bir krater keşfedildi. Kratere yol açan astero

Sesli Öyküler serimizin 17. bölümünde, Model 9x adlı öyküsüyle Cem Can var. Bilimkurgu ile yapay zekayı bir araya getiren öykü, arka planda bir baba kız ilişkisini de gözler önüne seriyor. İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Açık Bilim 8. yılını kutluyor! Bu yayında Türkiye'de ve yeni dönemde bilim yayıncılığını ve Açık Bilim'in doğuşunu konuştuk. Yeni dönemde yeni sürprizlerle karşınızda olacağız. Hem Youtube kanalımızı, hem Twitter ve Instagram hesaplarımızı takip edin! Keyifli Dinlemeler..

Bu hafta #MuhabbetTeorisi 'nde Örgütsel Davranış üzerine şu konular konuşuldu: Örgütsel Bağlılık Örgütsel Vatansallık Örgüt Kültürü İş Tatmini Herzberg Çift Faktör Kuramı Fordizm Monotonluk İnsan Yönetimi, İşletme ve Psikoloji Parson'ın Toplumsallaşma Kuramı Allen Meyer Örgütsel Bağlılık Ölçeği Quinn ve Cameron Modeli Tevfik Uyar'ın bu konudaki yazısına şuradan ulaşabilirsiniz. Keyifli Dinlemeler

Sesli Öyküler serimizin bu haftaki konuğu, Kumarbaz adlı öyküsüyle Ali Okan Pandar. Bizleri geleceğin mecha at yarışlarına götüren öykü, içerdiği mizah ve ayrıntıyla dikkat çekiyor. Türk-Japon ortak yapımı bir mecha at olan Tsu Han, bakalım koşuyu kazanıp kahramanımızın yüzünü güldürebilecek mi? İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Bu hafta Tevfik Uyar ve konuğumuz Tansu Daylan ile birlikte "Ötegezegenler ve TESS" üzerine konuştuk. Keyifli Dinlemeler

Sesli Öyküler serimizin bu haftaki konuğu, Mantar Gecesinde İntihar adlı öyküsüyle Tuğrul Sultanzade. Şairane, metaforik ve analojik anlatımıyla beğeni toplayan yazar, bu öyküsünde de kendine özgü ağdalı üslubunu sürdürüyor. Hagov gezegeninin ve onun etrafındaki Grotte ikili uydu sisteminin çehresi, uzaklardan gelen bilinmeyen bir gücün müdahalesiyle baştan aşağı değişecek, uyduların üzerinde beliren hayat ise ağlatısal bir ölüm ve doğum döngüsüne mahkum edilecektir. Kozmik yalnızlığın, umut ve umutsuzluğun ürpertici bir fısıltısını sunan Mantar Gecesinde İntihar, bilimkurguda yeni dalgadan hoşlananların kaçırmaması gereken öykülerden… İyi dinlemeler… Seslendiren: Varlık Ergen

Bu hafta #MuhabbetTeorisi 'nde Prof. Dr. Cem Say konuğumuzdu. Kendisiyle hem yeni çıkan kitabı "50 Soruda Yapay Zeka" üzerine hem de "Atatürk, Cumhuriyet ve Bilim" hakkında konuştuk. Keyifli Dinlemeler...

Açık Bilim ailesi olarak cumhuriyetimizin 95. yılını kutlarız. Cumhuriyet fazilettir.   Eser: İzmir Marşı, Muammer Sun - "Kurtuluş ve Cumhuriyet", Film Müzikleri