Aç?k Bilim Podcast

NöroBlog Podcast'in 6. bölümünde sinirbilim aşkına "aşkın nörobiyolojisini" konuştuk. Aşk neden var? Olmasa olmaz mıydı? Sürekli duyduğumuz oksitosin, dopamin, serotonin, testosteron nelerdir, ne işe yararlar? Aşk sopasının ucundaki havuçlar. Bağlanmak, bağlanamamak. Cinselliğin verdiği haz. Bağımlılıklarımız, beynimizdeki ödül merkezimiz. Mecnun Leyla'sına kavuşunca ne demiş? O masal nasıl bitmiş? Ballı badem yemek aşık olmamızı kolaylaştırır mı? Keyifli dinlemeler...

Yine bir cumartesi gecesi evinize konuk olan bu bölümde konuğumuz Halil Babilli idi... Bu bölümde, yakınlarda duyurulan yapay rahim çalışmaları ve uzay ekonomisi hakkında konuştuk... Yapay rahimin spekülatif sonuçları, uzay ekonomisinin nereye evrileceği, bunun insan hayatı ve toplumsal hayat üzerindeki etkileri... Oldukça uzun, dopdolu, "iki bölümlük" program oldu resmen... Böle böle dinleyin efem.

Bu bölümde Bolbilim'den tanıdığınız Prof. Dr. Pınar Yolum ve Prof. Dr. İlker Birbil konuklarımız oldular. Hem kendi yurtdışı deneyimlerinden hem de öğrencilerinin deneyimlerinden yola çıkarak, dinleyicilerimize yurtiçi ve yurtdışında akademik kariyer hakkında kıymetli bilgiler verdiler. Dinleyicilerimizin sorularını yanıtladılar. Haydi iyi dinlemeler!   Resim kaynağı: https://www.flickr.com/photos/alanchan/5063127535/ (CC BY-NC-SA 2-0)

Bu hafta Princeton Üniversitesi'nden Dr. Aylin Çalışkan ile 14 Nisan 2017 tarihinde Science dergisinde yayınlanan ve yayınlanmasıyla birlikte bilim medyasında gündeme oturan makalesini konuştuk. Yapay zekasız bir gelecek tasavvur edebilmek mümkün değil. Peki ya yapay zeka cinsiyetçi ve ırkçı, yani fena halde önyargılı olursa? Dr. Aylin Çalışkan ve grubu çalışmalarında bunun pekala mümkün olabileceğini gösterdiler. Bu nasıl olabiliyor ve bunu önlemek için neler yapılabilir? Distopyadan kurtuluş mümkün mü? Keyifli dinlemeler diliyoruz.

Einstein'a çamur atmadan da güzel podcast yapılabileceğini ortaya koyan, Karpatların Maradonası podcastimizde bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk vardı. Uranyum ve elmadaki enerji: E=mc^2 Yerçekimi mi? Gökitimi mi? 'Diego dur allasen' mi? Astrolojiye inanan makine mühendisi > Homeopat doktor. NET... Sabri Düz, Johan Derringer ve başka aldanma hikayeleri... Bilim deney merkezleri, çocuklar için müzeler, güzellikler, güzellikler, güzellikler... Güzel bir hafta dileğiyle.

Instagram'da canlı yayın olarak başlayıp, Açık Bilim Podcast kanalında devam eden "Geçmişten Notlar", Tevfik Uyar'ın dergi ve kitap arşivinden notlar aktardığı, görüntülü ve sesli bir yayın. Yeni bölümler kaydedildikçe podcast kanalımızda olacak. Birinci bölümümüzde Bilim ve Teknik Dergisi, 1. ve 2. sayıları (Ekim - Kasım 1967) notları aktarılıyor. Dergi sayılarının içerikleri hakkındaki genel yorumun yanısıra, Ay yarışı, Ay'ın önemi ve merhum Prof. Dr. Cavit Erginsoy'un 1967 yılında aldığı bilim ödülü ertesinde yaptığı hüzünlü konuşma gibi konular ön plana çıkıyor. Keyifli dinlemeler.    

NASA'nın açıklamasından 1 saat sonra, sıcağı sıcağına: Enceladus'ta neler oluyor? Keşfin önemi ne? Hidrotermal bacalar neden bu kadar heyecan yaratıyor? Tevfik Uyar'ın konuğu NASA'da görev yapan Umut Yıldız'dı. Betül Kacar da program öncesinde aktardığı bilgilerle bizleri aydınlattı. Ayrıca görüntülü kaydını izlemek isteyenler için videosu burada:   https://www.youtube.com/watch?v=ykPZzqyu3H8  

İki üç yıl önce bir hafta sonu Beyoğlu'nda dolaşmaya çıkmıştım. Akşamüstü İstiklâl'den Taksim'e doğru yürüyor, bir yandan da aylak aylak etrafa bakınıyordum. (Taksim'de sıkıyönetimin olmadığı zamanlardı ve kafamıza nereden gaz kapsülü gelir diye dikkat etmemiz gerekmiyordu.) Meydana ulaştığımda gökyüzünde kalabalık bir kuş sürüsü gördüm. Şehirde alıştığımız martı veya serçe sürüleri gibi değildi. İzlenimci bir ressamın kara noktalarla çizdiği, bilinçli dev bir varlık gibi görünüyordu, mavilikte bir damla misali sağa sola yalpalanıyordu. Maksem’in duvarına yaslanıp seyre daldım. Ara sıra sürüden bir grup kopuyor, ardından tekrar birleşiyordu. Sürü dalgalanıyor, titreşiyor, spiral kollar uzatıyor, sonra yine topaklanıyordu. Grup bir bütün olarak aniden yön değiştirse de, hiç bir kuşun sürünün dışında kaldığı görülmüyordu. Yüzlerce, belki binlerce kuşun büyüleyici dansı gün batana kadar sürdü. Yazar: Kaan Öztürk, Seslendiren: Şefiye Mutlu Yazının devamı için: http://www.acikbilim.com/2014/06/dosyalar/surule

DOME İstanbul mekan sponsorluğunda, görüntülü olarak bir toplanma mekanında gerçekleştirdiğimiz bu bölümde kanlı, canlı, capcanlı bir performans koyduk ortaya ve "SAFSATALAR" konusunu en temel haliyle ele aldık, açıkladık, seyirci katılımıyla da zenginleştirdik. Neler konuştuk? Safsata nedir? Nereden çıkmıştır? Adı nereden gelmiştir? Ne yapınca safsata olur? Tasımlar mantığı ne demektir? Bazı safsatalar, örnekleri ve hangi zihinsel kusurumuzdan beslendikleri Ad hominem, bad hominem, yanaklar gül hominem Çöp adam safsatası Kaygan zemin safsatası Hale etkisi, Şeytan etkisi Şemalar atalarımıza yaradı... Ya bize? Dinlemek için şuradan:   Canlı yayını şu adresten izleyebilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=WB5d3U3KEdE  

Politik konularda fikir değiştirme ya da değiştirmemenin altında yatan dinamikleri Psikiyatrist Dr. İlker KÜÇÜKPARLAK ile konuştuk. Nöroblog Podcast’in 2. bölümünde ele aldığımız politik kararların sosyal psikolojik yönleri nelerdir? Karar verirken birey olarak karar vermek ile topluluğa/norma uymak arasında nasıl tercihte bulunuyoruz? Bir tartışmada ne yaparsak karşıdaki fikir değiştirmeye daha açık olurken hangi durumlarda insanları benimsediği fikre iyice sarılmaya itiyoruz? Bu ve benzeri sorulara yanıtlar aradığımız programımızın referandum öncesi alevlenen tartışmaları anlamakta yararı olması dileğiyle... Keyifli dinlemeler...

Şogunların dinlenmesini salık verdiği, Japon ekonomisinin candamarı podcast Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk, öykücü ve yazar Halil Babilli'yi konuk etti. En uzun canlı yayın rekoru da bu programda kırıldı (102 dk.). Cumartesi gecelerini Muhabbet Teorisi ile renklendirdik. Neler konuşuldu: Avustralya'da havalar nasıl? Japonların bilime olan ilgisi ve batı ile olan ilişkileri Bilimsel Yönetim VS Toplam Kalite Yönetimi Din ile bilimsel araştırma geleneği bağlantılı mıdır? Geleneksellik illüzyonu Yapay zekanın ekonomiye etkisi İnsan işgücü ve nüfusu etkilenir mi? Hümanizm nereye kadar dayanır? Bu düzen yerleşik mi? Bozulur mu? Transhümanizm? Üçüncü dalga: Atıklar savaş nedeni olur mu?   Kapak resmi: Minamoto Yoritomo, Wikimedia Commons

Yapay zeka bizi gereksizleştirecek mi? Oxford Üniversitesi'nde 2013 yılında yapılan bir araştırmada mevcut istihdamın %50'sinin önümüzdeki 20 yıl sonunda robotlar, yazılımlar; kısacası yapay zeka tarafından üstlenileceği öngörülüyordu. Bu kehanet doğrulanacak mı, bu sürecin neresindeyiz? Peki bu nasıl oluyor? Makineler öğrenme konusunda insanlardan üstün olabilirler mi? Hasta olsanız makinelere mi yoksa insanlara mı güvenirsiniz? Sapiens'in yazarı Harari'nin öngörüleri ve Elon Musk'ın yeni "çılgın" projesi Neuralink. Bu konuları çalışmalarını CERN'de sürdüren Fizikçi Arif Bayırlı ile konuştuk. Keyifli dinlemeler...

2000 dil konuşulan Papua Yeni Ginelilerin bile dilini anladığı Podcast yayını Muhabbet Teorisi'nin 26. Bölümünde "Kendi kendine dil geliştiren  yapay zeka ajanları" hakkında konuştuk. Serdar Kuzuloğlu'nun paylaşımıyla haberimiz olan şu çalışmayı temel alarak aşağıdaki konulardan bahsettik: Çalışmada ne oldu? Ne yapıldı? YZ ajanları dil geliştirdi mi? Gerçekten söylenilen anlamda anlaşılabilir mi? Yoksa biz mi anlam yüklüyoruz? Dillerin kökeni ne? Renk algısı ile dil arasında bağlantı var mı? Çerçeveleme etkisi, kayıptan kaçınma... Yayın sırasında bahsini ettiğimiz bağlantılar: Çalışmaya ait görüntüler (Youtube) Mavi renk tanımlanmadan önce... (Bilimfili) Giriş şarkısı: Emir Şamur, Saçma Sapan  

Şimdilik robotları, istediğimiz seviyede karmaşık davranışlar sergileyemeyen aptal otomatlar olarak görüyoruz, ama otistik çocuklar bizimle hemfikir değil! Otistik hastalarda işlevlerini yerine getiremeyen ayna nöronlarından yola çıkarak, otizm tedavisinde en basit robotların bile nasıl olup da yetkin eğitmenler kadar faydalı olabildiklerini anlamaya çalışacağız... Yazının devamı için: http://www.acikbilim.com/2012/01/dosyalar/terapist-robotlar.html  

Bazı insanlar neden gerçekleri kabul etmezler? Politik bağnazlığın sebebi nedir? Sinirbilim bize politika hakkında neler söylüyor? NöroBlog Podcast'in ikinci bölümünde ilginç bir beyin görüntüleme çalışması üzerinden sinirbilimin politik düşüncelerimiz hakkında neler söylediğini konuştuk.

Foton kadar hızlı, mavi kadar mavi, boyut gibi boyut sahibi program Muhabbet Teorisi'nde bu hafta demirbaşlar (Tevfik Uyar & Kaan Öztürk) ve konuk olarak da Cüneyt Özdaş vardı. ABD'de yaşayan, görüntü üretme, 3 boyutlu render konularında uzman olan Yalansavar yazarı Cüneyt, bizim ve dinleyicilerimizin sorularını yanıtladı. Neler konuştuk? 3 boyutlu görsel üretme Bir filmin arka planında kimler çalışıyor? 3 boyutlu sanal gerçeklik nasıl üretiliyor? Sanat mı? Mühendislik mi? Yoksa ikisi de mi? Hollywood'da fizikçilere yer var mı mesela? Korsan yazılım sorunları VR neden mide bulandırıyor? Keyifli programı aşağıdaki oynatıcı aracılığıyla dinleyebilir ya da iTunes kanalımızdan ulaşabilirsiniz. DUYURU: Muhabbet Teorisi olarak artık Açık Bilim Podcast Kanalı altında yayımlanacak! (Daha doğrusu kanal adımız değişti)  

Bir sonraki büyük bilimsel atilim hangi alanda olacak? Pekcok bilim insanı, sinirbilimin bu konuda rakiplerinden avantajlı olduğu görüşünde birleşiyor. Beynin karmaşiklığının çözülmesinden sürücüsüz arabalara kadar geniş bir alanda her gün ilginç gelişmelere tanik oldugumuz bu çağda, NöroBlog podcastte her hafta konunun uzmanlarıyla güncel sinirbilim gelişmelerini tartışıyoruz. Bu bölümde Onur Arpat ve Taner Yılmaz, genel olarak nöroblog podcast'ten ve sinirbilimin çağımızdaki yerinden bahsediyorlar.

Hiç son zamanlarda büyük bir mağazanın oyuncak reyonunu gezdiniz mi? Ben uzun zamandır gezmemiştim, ta ki bundan birkaç ay önce biri kız biri erkek olan yeğenlerime hediye almaya gidene kadar. Amacım, her ikisine de içlerindeki bilim merakını körükleyecek yaratıcı birer hediye almaktı. Erkek yeğenime hediye almak birkaç dakikamı aldı. Her ne kadar çeşit çeşit deney setleri, Lego ve benzeri mekanik oyuncaklar,  küçük elektrikli cihazlar, mekanik düzenekler, süper kahramanlar ve uzay temalı oyun setleri arasında seçim yapmak epey zor olsa da hoşuna gideceğini düşündüğüm bir hediye seçtim. Kız yeğenime benzer bir hediye almak için kız oyuncakları reyonuna gittiğimde ise tam bir hayal kırıklığına uğradım. Pembe renge bulanmış ve simlerle bezeli reyonda, Disney prenseslerine ilişkin bebeklerin, prenses kıyafetlerinin, makyaj ve manikür setlerinin ve hatta üzerinde disney prensenlerinden birinin resmi olan oyuncak kredi kartlarının arasında kız çocuklarını bilimle tanıştıracak, onları düşünmeye sevk edecek bir t

İnsanlık bir anda ortadan kalksa dahi yabani (vahşi değil) hayvanlarca dinlenmeye devam edecek olan podcast yayını Muhabbet Teorisi'de bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk, bizden sonrasını konuştular. İnsanlar ortadan kalkarsa... Evcil hayvanlara neler olacak? Peki inşa ettiğimiz binalara? Köprüler, santraller, yangınlar, "perkolasyon"... Verilerimizi nasıl saklarız? Mirasımız kime? Dileyenler yayınımızı youtube'dan dinleyebilirler.

Hemen her gezegenin dağında, taşında, toprağında çınlayan podcast yayını Muhabbet Teorisi'nin "terraformingli" yeni bölümünden sizlere merhaba. Tevfik ile Kaan'ın uzaya yayılan sohbetinde bu hafta şunlar konuşuldu: Ziyaretçiler dizisi, uzaylılarla diyalog kuran yazarlar Mars'a magnetosfer yapılamaz; ama güneş rüzgarı savılabilir. Mars'a nasıl atmosfer yapacağız? Bu insanlar nereye ..? Programımıza youtube'dan da erişebilir, youtube kanalına abone olabilirsiniz.