Aç?k Bilim Podcast

Bir saatlik değil, bir ömürlük bilim yayını Muhabbet Teorisi'nin bu bölümünde konumuz ötanaziydi. Ötanaziyi Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve konuk olarak Almanya'da mukim hekim Onur Arpat tartıştılar. Güzel ölüm, ölme hakkı, öldürmeme bencilliği gibi pek çok konuda uzun uzadıya tartışırken, hoş olmayan cümleler sarfettilerse affola; zira epey çetrefilli konular. Ancak programdan çıkan anafikir şu ki: Ölümü konuşabilmemiz gerekiyor. Konuşabilelim ki, onu kabullenip, varsa şimdiden almamız gereken bir takım kararlar, o kararları alabilelim. Youtube kaydını da şuraya koyalım: https://www.youtube.com/watch?v=_i_-QS_i7L8  

Bal yemeden de anlayabileceğiniz, engizisyon karşıtı podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Kopernik'in doğumgününü kutladık ve Güneş merkezli evren ve o dönemle ilgili bazı mitlere değindik. Karatay ve bal üreticileri arasındaki atışma (Kanser-Şeker İlişkisi) Çevre ve ekonomi arasındaki çelişki nedir? Kopernik zındık mıydı? Ya Bruno? (Ahahaha!) Bruno neden yakıldı? Teknolojide nostalji, teknolojik yenilik... Dalga boyu ve anten boyu ilişkisi Retinotopi Yayınımızı iTunes dizininden bulabilir, podcast app'lerinde adıyla tarayabilirsiniz.   https://www.youtube.com/watch?v=yDbpXPXr6EM    

68. bölümüyle bilgisayarlarınıza sığmayan, işbu nedenle de BIG DATA konusu haline gelen programımızın bu haftaki konusu BÜYÜK VERİ ve MAKİNE ÖĞRENMESİ idi.  Bu hafta ev stüdyolarımızda Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve konuğumuz olarak da Sabancı Üniversitesi'nden İlker Birbil vardı. Bilgisayar ezberliyor mu? Öğreniyor mu? Yapay öğrenme nedir? Büyük veri ne kadar büyük? Tanımı nedir? Yapay öğrenmede esneklik nasıl sağlanıyor? Zeka patlaması olursa? İnsanlık tehlikede mi? Şimdiden takmaya gerek yok mu?   Keyifli dinlemeler... https://www.youtube.com/watch?v=C2Xr4g_VNZw  

Yapay ya da doğal, pek bi terbiyeli, efendi podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk vardı. Tevfik Uyar'ın İTÜ Vakfı dergisi'nin 75. sayısında kaleme aldığı "Ya Yapay Ahlâk" yazısını konu alan bölümde şunlara değinildi: Ahlâk nedir? İnsan ürünü mü? Hayvanlarda da var mı? Ölçülebilir mi? Philippa Foot ve Peter Singer'ın beyin yakan soruları Yapay zekaya güvenebilir miyiz? Atların başına gelen insanın başına gelir mi? Dileyenler yukarıdan Mp3 kaydını, dileyenler ise aşağıdan Youtube kaydını dinleyebilir: https://www.youtube.com/watch?v=DOwrq3y8X3s  

Düz ya da yuvarlak, dünyanın en sempatik "bilim, felsefe, muhabbet filan" podcasti olan Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar, Kaan Öztürk ve çok uzun bir aradan sonra Ömer Cansızoğlu vardı. Şu sıralar hemen her yerde gördüğünüz yeni saçmalığın bir tahlilini yaptık bu programda. Öncesinde biraz da intihalden ve internette yayın haklarından bahsettik. Keyifli bir sohbet oldu! Dileyenler Youtube kanalından (aşağıda), dileyenler MP3 olarak dinleyebilirler: https://www.youtube.com/watch?v=mXy-Q8aoVu8  

"İkinci internet canlı yayın denememiz daha 'deneyimli' olmamızdan dolayı iyi geçti... Artık 40 yıllık radyocular gibi takılmaya başlayabiliriz!" - Sir Isaac Newton, Principia Bilişsel çelişkilere kurban gitmeyen, tutarlılık abidesi Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Kaan Öztürk ve Tevfik Uyar vardı. Nelerden bahsetmediler ki? Bilişsel tutarlılık Bumerang Etkisi Yankı Odası Taahhüt Etkisi Teyit Yanılgısı Ve bunların Türkiye gündemindeki karşılıkları... Dinleyici katılımıyla birlikte son derece yoğun geçen programın kaydına Youtube'dan da ulaşabilirsiniz. (Teknik bir hatadan ötürü sürekli Tevfik Uyar görüntüsü görmenizden ötürü özür dileriz!) https://youtu.be/5MIJhkCeM4Y  

Yıllar sonra yeniden, tıpkı eski günlerdeki gibi, canlı yayınla çekildiği an evlerinize, odalarınıza, kulaklarınıza dolan podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk vardı bugün... Youtube üzerinden canlı yayınla oldukça interaktif bir program gerçekleşti üstelik. MEB'in yeni biyoloji müfredatından evrimi çıkarma girişimi üzerine yaptığımız programda şunları konuştuk: Hipotez nedir, Teori nedir, Yasa nedir? Tümden gelemedik, tüme varamadık (uzun uzadıya...) Dinleyicilerimizin de katkısıyla harika bir program oldu. Standart MP3 dosyasına yukarıdan, iTunes'tan veya bilimum Podcast araçlarından ulaşabilirsiniz. Dileyenler için aşağıda Youtube kaydımız var: https://www.youtube.com/watch?v=QMRW95NJnRc Herkese sevgiler...

İskandinavların bir ara en sık dinlediği program olma potansiyeli taşıyan ama şimdilik Fincesi olmadığı için o günü bekleyen canavar podcast Muhabbet Teorisi, bu hafta Tevfik Uyar ve Çağrı Yalgın sohbetine sahne oldu. Finlandiya'da yaşayan Sinirbilimci Dr. Çağrı Yalgın'ı Açık Bilim'den, oradan değilse de 10. bölümden tanırsınız... Kendisi Finlandiya hakkında bir kitap yazmayı planlıyor. Biz de bu kitabın içeriğinden bahsettik. Bu bölüm konuşulanlar: Hava nasıl Finlandiya'da? Finlandiya'nın kooperatif mucizesi "Dayımız yok ama kooperatifimiz var" minvalinde özlü bir söz... Finlandiya'da bir zengin dili olarak İsveççe. İyi seyirler...

Evrendeki tüm bakterilerin bir gün evrimleşerek dinlemeyi hâyâl ettiği podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar'ın konuğu Betül Kacar oldu. Harvard Üniversitesi, NASA ve Japonya'da "Hayatın Kökleri" Enstitüsünde görevlerini sürdüren Astrobiyolog Dr. Betül Kacar'la çok keyifli bir muhabbet gerçekleştirdik. Dünya'nın geçmişi bir kasetse, bu kasedi geri başa sarsak, aynı hayat ortaya çıkar mı? Astrobiyologlar neler yapıyorlar? NASA'nın referans aldığı canlılık tanımı ve bir düşünce deneyi Bilim insanı jargonu: "Düşünmek .VS . İnanmak" Tutku, tutku, tutku... En kısa zamanda yeni bir programda görüşmek dileğiyle...   Yayında bahsini ettiğimiz karikatürlerden biri :)

Radyasyondan ve yüksek hızlı parçacık enerjisinden etkilenmeyen, bilim ailenizin podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde, uzun bir zaman sonra yaptığımız bu kayıtta Tevfik Uyar'ın konuğu Bilge Demirköz oldu. MIT, Oxford ve CERN maceralarıyla tanıdığımız ve şu an ODTÜ'de doçent olarak öğretim üyeliği yapan Bilge Demirköz'le neler konuşmadık ki? Radyasyon elektronik araçları nasıl etkiliyor? Türkiye bu alanda neler yapıyor? Türkiye'de fizik ve uzay çalışmaları ne durumda? Karanlık nedir? Kara nedir? "Şu bizim bilim meselemiz..." Ümitsizlik yok! Enseyi karatmıyoruz... Son derece keyifli, bilgi yüklü muhabbetimiz dahil olun! AMS hakkında: http://www.ams02.org/ Şu da bahsini ettiğimiz makale: http://www.forbes.com/sites/startswithabang/2016/09/29/dark-matter-faces-its-biggest-challenge-of-all/#2eb484bc4c55

Samanyolu'ndan Andromeda'ya, tüm lokal galaksi grubunda severek dinlenilen podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Selçuk Topal vardı.   "Giresun'da Oxford vardı da biz mi okumadık" diyen Selçuk Topal, Oxford Üniversitesi'nde galaksiler hakkında yaptığı çalışmalardan bahsederken aşağıdaki konulara değindik: Galaksi çeşitleri nelerdir? Galaksi çarpışmaları yaygın mı? Andromeda çarpışmasından önce bakliyat stoklayalım mı? Karanlık madde, genişleyen evren... Bana mutluluğun adını galaksilerle yazabilir misin? (http://writing.galaxyzoo.org/) Küçük bir düzeltme: Minnak yıldızların adı "Kahverengi cüce yıldızlar" değil, "kırmızı cüce yıldızlar" olacak... Ve işte bu da yayında bahsettiğimiz şema: Tıklayınca büyür...  

Taksim - Beylikdüzü değil, Dünya Mars hattında çalışan podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar'a Umut Yıldız eşlik etti. Umut Yıldız'ın "NASA'da çalışmak nasıl?" sorusuna yanıt vermediği nadir röportajlardan birisini kaydetmiş olduk böylece :) Programda şu konularda güzel güzel değindik: Astronomi ve astrofizik makalelerinin yazımındaki güncel zorluklar Bir keşif ile yayımlanması arasında geçen süre "Hayallerimin Mektubu" Basın yayından inciler NASA'da 4 Türk mü var? :) (hehe) NOT: Son derece keyifli geçen sohbeti radyo dalgası olarak uzaya gönderirseniz 37 saat sonra Voyager'a ulaşacak... Haydi hayırlısı!

9 Mart'ta Dünya tam güneş tutulması yaşadı. Elbette felaket tellalları boş durmadılar. Sonu "olabilir" ile biten, geneli hali hazırda zaten yaşadığımız bir süreci tarif eden onlarca cümle ile kehanetlerde bulundular. Bir kısmı doğal olarak tutacaktır (çünkü sayısı yeterince fazla...). Tutmayanlar ise unutulacaktır. Bu sürekli dönen bir döngü: Aynını 2012'de de yapmışlardı, daha öncesinde de. Takvimler 11.11.11'i gösterdiğinde, güneş patlamalarında ve nadir görülen astronomik olaylarda aynı türden haberler hep çıkar. Podcast ekibimizden Tevfik Uyar'ı yayınına konuk alan TRT Ankara Kent Radyosu'ndan Kemal Atalay, Güneş Tutulması hakkında birden türeyiveren haberler hakkında programında bir söyleşi yaptı kendisiyle. Aşağıda ses kaydı bulunuyor. Konuşmayı podcast kanalımıza da ekliyoruz. Referanslar: Ak, Tansel (2005). Depremlerin sebebi güneş tutulmaları mıdır? Pennycook G, et al (2015). On the reception and detection of profound bullshit. Judgment and Decision Making, Vol. 10, No. 6, November 2015, pp. 549

Sirke sinekleri gibi bir günde değil, ortalama bir buçuk haftada üreyen podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Çağrı Yalgın vardı. Açık Bilim'den tanıdığınız Çağrı Yalgın bu programda bize şunları anlattı: Sirke sinekleri neden bilimsel araştırmalarda popüler türlerden? Erkek sineklerin önemi ne? Kadın sinekler ve ilk ilişkileriyle sıcaklık arasındaki bağlantı ne? Mitokondri nedir, ne işe yarar? Ne zaman işe yaramaz? Çözmek için ne gerekli? Bu programdaki açıklamalarından sonra Çağrı'nın futbol hayatı bitecek mi? Yoksa Çağrı'nın bir futbol hayatı zaten olmadı mı? Sinirbilim dolu bir bölüm sizleri bekliyor.

Doğaya, çevreye saygılı, insanı doğanın merkezinde görmeyen podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Osman Ender Kalender vardı ve; Akıllı telefonlar bireysel alışkanlıklarımızı nasıl değiştirdi? Çevrecilik nedir? Nasıl doğdu? Doğayı kontrol etmek ne demek? Kısa vadede kâr için uzun vadede zarar... Çevre bilinci kültür sorunu olabilir mi? "Doğal Güzelliğe" kıyak mı geçiyoruz? Bozkır'da canlı yok mu peki? konularında bir muhabbet eyledüler! Cenk itme, sevüş... İyi haftalar!

Parayla satın alınamayan ve parayla satın alınması teklif dahi edilemeyen harbici podcast yayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Kaan Öztürk vardı. Konumuz intihaldi esasında ama öncesinde pazar değerleri / sosyal değerler ayrımına değinme imkânı bulduk. Zenginler kırmızıda geçmeyi kendilerine hak mı görürler? Başarı insanı ne yapar? Bilim insanları (!) neden hile yapıyor? Çalma çırpma ile nereye kadar? Zeki Müren de bizi görecek mi? Veeeee programda vaat ettiğimiz görüntü... İşte Kaan'ın arkasındaki kara tahta:

Değil Mars'a, Andromeda'ya gitseniz de vazgeçemeyeceğiniz bilim cepyayını Muhabbet Teorisi'nde bu hafta Tevfik Uyar ve Osman Ender Kalender vardı. Dış uyaranlar insanlarda bilincinde olmadıkları davranış değişiklikleri yaratır mı? Mars'ta koloni kurulur mu? Kurulursa ne olur? Önündeki engeller nedir? Bu bölümün başında dilimiz döndüğünce istatistikî anlamlılık meselesini de anlatmaya çalıştık. Bol spekülasyonlu ve eğlenceli bölümümüz sizleri bekliyor.

Bir değil, iki değil, üç değil, dört boyutlu program Muhabbet Teorisi'nin altıncı bölümünde Tevfik Uyar ve Osman Ender Kalender vardı ve konu üç boyutlu yazıcılardı. Bir gülme krizi nedeniyle 6,5 dakikanın kesilmek zorunda kaldığı bu bölümde üç boyutlu yazıcıların günümüzdeki kullanım alanlarına örnek verdik. Steam CC'nin kahve şekilcisi The Ripple Maker, Anthony Atala'nın üç boyutlu böbrek yazıcısı, yengemiz Teresa Flint'i hayatta tutan modelleme, 6 günde dökülen 15 katlı otel gibi örneklerden bahsettik. Bu da programda vaat ettiğimiz video: The Solar Sinter Project

Programı dinlerken ceplerinizi kontrol etmek zorunda kalmadığınız cepyayın Muhabbet Teorisi'nde bu hafta da Tevfik Uyar ve Osman Ender Kalender vardı ve bu bölümün konusu Tevfik Uyar'ın çevirisi olarak yayımlanan Yalancılar ve Sahtekârlar Ansiklopedisi'nin konusu olarak sahtekârlıktı. Peki neden insanlara "savcıyım" diyerek kandırmak bu kadar kolay? Neden mandalina yemeliyiz? Dolandırıcılıktaki motivasyon ne? Lustig denen dolandırıcının kısa öyküsü neydi? Enayi şerifi nasıl kandırdı? Herkese iyi haftalar ve yepisyeni güzel bir yıl dileklerimizle! Dikkat: Yazın ve hamileyken dinlenmesi sakıncalıdır (Bkz: 06:33 sn.)

Top sektirirken kulaklıktan dinleyebileceğiz cepyayın Muhabbet Teorisi'nin dördüncü bölümünde Tevfik Uyar ve Osman Ender Kalender vardı. Bu bölümde futbolun yeni tüketim alışkanlıklarına, üçüncü dalga toplumlarına uygunluğunu tartıştık ve 20 yıl sonra futbolun hala popüler olup olmayacağını irdelemeye çalıştık. Üstelik yakında bir futbol takımının kadrosunu oylarıyla taraftarların belirleyebileceği veya oyuncu değişikliğinin o sırada maçı izleyenlerin talep verileriyle gerçekleşebileceği gibi radikal öngörülerde bulunduk. Futbolun erkek egemenliğine dokunmasak olmazdı ayrıca. İşte dördüncü bölümümüz!